สวัสดีเพื่อน ๆ ชาว Gen Y และ Gen Z! วันนี้เรามาคุยกันเรื่องสำคัญที่อาจจะช่วยชีวิตคุณได้นะ นั่นก็คือยา PEP หรือ Post-Exposure Prophylaxis ซึ่งเป็นยาที่ใช้ป้องกันการติดเชื้อ HIV หลังจากที่เราอาจจะไปสัมผัสกับไวรัสมาโดยไม่ตั้งใจ มาดูกันว่ามันคืออะไร และใช้ยังไงกันบ้าง!
PEP คืออะไร? ทำไมถึงสำคัญ?
PEP ก็คือยาต้านไวรัส HIV ที่เราต้องกินภายใน 72 ชั่วโมง (หรือ 3 วัน) หลังจากที่เราคิดว่าอาจจะไปสัมผัสกับเชื้อ HIV มา ยานี้จะช่วยป้องกันไม่ให้ไวรัสเข้าไปอยู่ในร่างกายของเราอย่างถาวร ซึ่งถือว่าสำคัญมาก ๆ เลยนะ!
แล้วเราควรใช้ PEP เมื่อไหร่?
คุณควรใช้ PEP ในกรณีฉุกเฉินเหล่านี้:
1. มีเซ็กส์แบบไม่ป้องกันกับคนที่ติดเชื้อ HIV หรือไม่รู้สถานะ
2. ถ้าคุณทำงานในวงการแพทย์แล้วโดนเข็มทิ่มหรืออุบัติเหตุที่อาจทำให้สัมผัสเลือดผู้ป่วย
3. ใช้เข็มฉีดยาร่วมกับคนอื่น
วิธีใช้ PEP ให้ได้ผล
1. ต้องเริ่มกินยาภายใน 72 ชั่วโมงหลังสัมผัสเชื้อ (ยิ่งเร็วยิ่งดี!)
2. ต้องกินยาติดต่อกัน 28 วันเต็ม ไม่ขาด ไม่ลืม
3. ทานตามที่หมอสั่งอย่างเคร่งครัด
ถ้าคิดว่าเสี่ยง ต้องทำยังไง?
1. รีบไปหาหมอเร็วที่สุด! ไม่ว่าจะโรงพยาบาล คลินิกด่วน หรือคลินิกทั่วไป
2. เล่ารายละเอียดให้หมอฟังทั้งหมด ว่าเกิดอะไรขึ้น เมื่อไหร่ ยังไง
3. ถ้าหมอสั่ง PEP ก็เริ่มทานทันที
ผลข้างเคียงมีไหม?
ผลข้างเคียงน้อยมากและไม่รุนแรง เช่น คลื่นไส้ ปวดหัว หรือเหนื่อย ๆ ได้บ้าง ถ้ามีอาการรุนแรงให้รีบปรึกษาหมอเลย
สิ่งสำคัญที่ต้องทำหลังกิน PEP
1. ไปพบหมอตามนัด เพื่อดูว่ามีผลข้างเคียงอะไรไหม
2. หมั่นสังเกตอาการตัวเอง เนื่องจาก PEP ไม่ป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น หากผิดปกติควรรีบไปปรึกษาแพทย์
3. ตรวจเลือดหา HIV ตามที่หมอนัด (มักจะตรวจตอนเริ่มกิน PEP, หลังกิน 4-6 สัปดาห์ และ 3 เดือน)
นอกจาก PEP แล้ว ป้องกันยังไงอีกได้บ้าง?
1. ใช้ PrEP: ยากินป้องกัน HIV สำหรับคนที่มีความเสี่ยงสูง
2. เซ็กส์ปลอดภัย: ใช้ถุงยางทุกครั้งเมื่อมีเซ็กส์
3. ถ้าใช้ยาฉีด ให้ใช้เข็มสะอาดของตัวเองเสมอ ไม่แชร์กับคนอื่น
รู้จัก “Stand by You”
นี่เป็นแอพพลิเคชั่นดี ๆ ที่ให้ข้อมูลเกี่ยวกับสุขภาพและการตรวจ HIV ด้วยตัวเอง รวมถึงให้คำปรึกษาออนไลน์ผ่าน LINE “@standbyyou” ลองเช็คดูได้นะ!
จำไว้ว่า PEP เป็นทางเลือกฉุกเฉิน แต่การป้องกันตั้งแต่แรกดีที่สุด! ถ้ามีคำถามอะไรเพิ่มเติม อย่าอายที่จะปรึกษาหมอหรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุขนะ พวกเขายินดีช่วยเหลือเราเสมอ! 😊💪
